Πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013 στην Ξάνθη, στη Δημοτική Πινακοθήκη «Χρήστος Παυλίδης», τα εγκαίνια της έκθεσης «Οι Ρωμιοί Αρχιτέκτονες της Πόλης στην περίοδο του Εκδυτικισμού».
Την εκδήλωση, όπου παρευρέθηκαν μέλη του τεχνικού κόσμου της Θράκης αλλά και φιλοθεάμον κοινό, εγκαινίασε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθωρίου κ.κ. Παντελεήμων ο οποίος αναφέρθηκε με λόγια αγάπης στους Έλληνες της ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη και στο σπουδαίο έργο τους που παρουσιάζεται στην έκθεση. Προσθέτοντας «η έκθεση μας μεταφέρει το άρωμα της Πόλης. Έίναι σαν να είμαστε εκεί και να θαυμάζουμε τα πολύτιμα πετράδια που στολίζουν το στέμμα της Βασιλεύουσας» και αναφερόμενος στο γεγονός ότι και η Ξάνθη διαθέτει έργα Ρωμιών αρχιτεκτόνων δήλωσε «ο Περικλής Φωτιάδης σχεδίασε το Μητροπολιτικό Μέγαρο και το Διοικητήριο Ξάνθης που πλέον δεν υπάρχει».
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο κ. Δημήτρης Χαϊτίδης, εκπρόσωπος του αντιπεριφερειάρχη Ξάνθης, η κ. Γεωργία Ανδρέου υποψήφια Βουλευτής Ν. Ξάνθης, ο κ. Μανώλης Φανουράκης πρόεδρος Κέντρου Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης και η κ. Σοφία Αμπεριάδου προϊσταμένη Πολιτισμού.
Ο πρόεδορς του ΤΕΕ Θράκης κ. Νικόλαος Παπαθανασίου εξέφρασε την ιδιαίτερη τιμή που αποτελεί για το Τμήμα η αποδοχή από τον Σύλλογο Αποφοίτων του Ζωγραφείου Λυκείου του αιτήματός να παρουσιασθεί και στην Θράκη η σημαντική αυτή έκθεση που στόχο είχε να παρουσιασθεί στο ευρύ κοινό η καθοριστική συμβολή των ελλήνων αρχιτεκτόνων στον εξευρωπαϊσμό της όψης της Κωνσταντινούπολης κατά τον 19ο αιώνα και τις αρχές του 20ού. Ευχαρίστησε ιδιαιτέρως την κ. Μαρίνα Δρυμαλίτου και την αρχιτέκτονα μηχανικό κ. Ρίκα Παντελάρα που χάρις στην προσπάθειά τους κατέστη δυνατή η πραγματοποίηση της εκδήλωσης και τον Πρόεδρο του Κέντρου Πολιτισμού Δήμου Ξάνθης κ. Μανώλη Φανουράκη για την δωρεάν παραχώρηση του κτιρίου της Δημοτικής Πινακοθήκης. Τόνισε επίσης ότι: «Η συνύπαρξη χριστιανικού και μουσουλμανικού πληθυσμού στην Θράκη και η λειτουργία στην Ξάνθη Αρχιτεκτονικής Σχολής, στοιχειοθέτησαν την επιτακτική ανάγκη παρουσίασης της έκθεσης και στην περιοχή μας.»
Το μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής της έκθεσης κ. Ρίκα Παντελάρα κατά την ομιλία της υπογράμμισε ότι στόχος του προγράμματος ήταν «να τονίσουμε την συμβολή της κοινότητάς μας στην διαμόρφωση της σύγχρονης Πόλης. Η ιστορία της αρχιτεκτονικής ως κλάδος που διατηρεί ζωντανά τα μνημεία του, ήταν ό,τι χρειαζόμασταν. Η μελέτη των μνημείων μιας περιόδου οικονομικής, πολιτιστικής και κοινωνικής ευμάρειας της κοινότητάς μας, δεν έχει σαν σκοπό την προσέγγιση του παρελθόντος με μια δόση νοσταλγίας ή ακόμα και θλίψης. Τουναντίον τα λαμπρά επιτεύγματα των προγόνων μας, αναπτερώνουν το ηθικό μας και μας ενθαρρύνουν να οραματιστούμε ένα δημιουργικό μέλλον για την κοινότητά μας».
Η κ. Μαρίνα Δρυμαλίτου, συντονίστρια του προγράμματος «Ρωμιοί Αρχιτέκτονες της Πόλης στην περίοδο του εκδυτικισμού» ανέφερε με τη σειρά της «Την ιδέα για την έκθεση επεξεργαστήκαμε από το 2009 και ένα χρόνο αργότερα υλοποιήθηκε με αφορμή την ανακήρυξη της Κωνσταντινούπολης σε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2010. Θέλαμε με κάποιο τρόπο να συμβάλλουμε στις εκδηλώσεις και τι καλύτερο από την αρχιτεκτονική που είναι κάτι τόσο ορατό και αφήνει σημάδια και χνάρια στην Πόλη μέχρι σήμερα. Κάτι που βλέπει τόσο ο επισκέπτης όσο και οι κάτοικοι, που φτάνοντας πλέον στα είκοσι εκατομμύρια σήμερα, δεν γνωρίζουν πια την ιστορία της. Θεωρήσαμε ότι πέραν του ότι αναδεικνύουμε την κληρονομιά της ελληνικής κοινότητας, η έκθεση έχει κι ένα παιδευτικό χαρακτήρα, απευθυνόμενη σε ευρύ κοινό και όχι αποκλειστικά σε αρχιτέκτονες και μηχανικούς. Και ήταν πολύ μεγάλο βήμα γιατί ήταν το πρώτο πολιτιστικό δρώμενο που χρηματοδοτήθηκε από το τουρκικό κράτος μέσω του οργανισμού της πολιτιστικής πρωτεύουσας». Είναι επίσης σημαντικό να πούμε ότι η έκθεση αυτή είναι από τα πρώτα πολιτιστικά έργα στα οποία συνέβαλε το τουρκικό κράτος μέσω του οργανισμού της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Πέρα από αυτό όμως, σημαντικά συνέβαλε το κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Λάτση, χωρίς τη γενναιοδωρία του οποίου δεν θα ήταν τόσο πλήρης η έκθεση.
Η έκθεση θα παραμείνει μέχρι αύριο 17 Φεβρουαρίου στην Ξάνθη και έπειτα παίρνει το δρόμο της επιστροφής στην Πόλη όπου πρόκειται να παρουσιαστεί και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας.
